اتومبیل ‌رانی زنان مشهدی

غلامرضا آذری خاکستر | شهرآرانیوز؛ امروزه خودرو و روش استفاده از آن با زندگی روزمره مردم گره خورده است. وقتی حدود ۱۱۹ سال پیش نخستین خودرو وارد ایران شد، به مرور به سایر نقاط ایران هم رسید. به نظر می‌رسد نخستین خودرو اواخر قاجار وارد مشهد شده است.

 

روزنامه نوبهار ۲۶ صفر ۱۳۳۲ ورود نخستین خودرو به مشهد را در گزارشی شرح داده است: چند روز قبل یک دستگاه اتومبیل از راه تهران وارد مشهد شد. این اول اتومبیلی است که به خراسان آمده و مقدم آن را باید محترم شمرد، زیرا شمایل میمون اتومبیل دلیل هیکل مقدس ماشین‌های بخاری و ترن‌های زیبنده است. صاحب اتومبیل دکتر پوزین آلمانی، نماینده فابریک، است. این اتومبیل از انزلی به رشت و قزوین و از آنجا به همدان و اصفهان و شیراز و کرمانشاه و عراق و تهران سیر کرده و از طهران هم به مشهد آمده است. طول مسافرت اتومبیل از طهران تا مشهد ۱۹ روز بوده، ولی حساب پیمایش راه و حرکت اتومبیل کلا در تمام مسافرت ۴۲ ساعت بوده است.

 

این خودرو حدود یک ماه در مشهد توقف می‌کند. سپس از راه تربت و کاشمر، به کرمان می‌رود و از آنجا به یزد و از یزد به اصفهان و از آنجا به بغداد. به نظر می‌رسد مأموریت دکتر مزبور راجع به امور تجارتی است.

با زیاد شدن تعداد خودرو‌ها گاراژ‌هایی در مناطق مختلف مشهد ایجاد می‌شوند که محل جابه‌جایی و حمل‌ونقل مسافران و زائران حرم مطهر از مشهد به دیگر مناطق مختلف ایران هستند: تهران، تبریز، قزوین، قم، اصفهان، افغانستان، یزد، زاهدان، بیرجند و ... به طوری که اوایل قرن حاضر، ۲۰ گاراژ در نقاط مختلف از جمله خارج دروازه ارگ، خیابان تهران، خیابان سفلی، بالاخیابان، فلکه جنوبی و خیابان طبرسی قرار داشته‌اند.

 

گاراژ‌های اطمینان، سعادت، توسلی، توکلی، نشان، وطن و حسینی از قدیمی‌ترین گاراژ‌های مشهدند. در سال ۱۳۱۲ در شهر مشهد ۱۵۳ خودرو شخصی و ۱۳ اتوبوس وجود داشته است. با ازدیاد ماشین‌ها علاقه مردم به آموزش رانندگی شکل می‌گیرد و سال ۱۳۰۴ شهر مشهد شاهد تأسیس نخستین آموزشگاه رانندگی است.

پرنده نخستین‌بار در شهر مشهد آموزشگاه رانندگی دایر می‌کند. این آموزشگاه به‌احتمال در سال ۱۳۰۴ خورشیدی راه‌اندازی می‌شود و به دارالشوفر پرنده مشهور بوده است. در دوره پهلوی اول، شاهد تأسیس آموزشگاه رانندگی برای بانوان شهر مشهد هستیم. روزنامه آفتاب شرق ۸ بهمن ۱۳۱۵ با انتشار متن آگهی افتتاح آموزشگاه رانندگی ویژه بانوان، به اطلاع شهروندان رسانده است: برای کمک به پیشرفت بانوان، پرنده، متخصص فن اتومبیل‌رانی، با تصویب بانوی خود، حاضر شده است خواتین محترمه را در مقابل ۵۰۰ ریال حق‌التعلیم، در ۳۵ مشق، کاملا رانندگی و جزئی میکانیک لازم را با اتومبیل کالسکه نو بیاموزد. آموختن میکانیک کامل اتومبیل مستلزم پرداخت ۲۵۰ ریال حق‌التعلیم و ۱۳۰ ساعت وقت است. به منزل پرنده واقع در خارج دروازه سراب، اراضی سعدآباد، مراجعه و برای اخذ توضیحات دیگر، تلفن نمایند.